گیلنا – بهرام قربانپور: وقتی صحبت از پسماند و جمع آوری زباله می‌شود، یاد کوه زباله سروان می‌افتیم و دلمان به درد می‌آید. کوهی که با انباشت بی مدیریتی‌ها، سهل انگاری‌ها و همچنین مصرف گرایی مردم و عدم نهادینه شدن فرهنگ تفکیک از مبدا به ۹۰ متر رسیده و شیرابه آن به چالش بزرگی برای سفره‌های زیر زمینی و صنعت کشاورزی استان گیلان تبدیل شده است.

اما در کنار این بی‌تدبیری‌ها و سوءمدیریت در مسئله سراوان، در کمی آن طرف تر و در یکی از مناطق شهر بندری کیاشهر گیلان اتفاقات خوبی در حوزه مدیریت پسماند رقم خورده است که می‌تواند الگوی مناسبی برای گیلان و حتی کشور باشد.

روستای سالکده کیاشهر با داشتن ۴۸۰ خانوار جمعیت از جمله روستاهای بخش این بندر است که طرح تفکیک زباله در حدود ۹۰ درصد در آن اجرا می‌شود. طبق گفته مسئولان بخش بندر کیاشهر در حال حاضر اجرای طرح تفکیک زباله از مبدا با هدف کاهش تولید زباله و ساماندهی پسماندهای روستایی در ۱۴ روستای این بخش با انجام فعالیت‌های آموزشی و عقد قرارداد با مشاوران در حال انجام است، که در روستای سالکده این طرح با همکاری و استقبال خوب اهالی همراه شد و به عنوان روستای سبز در گیلان لقب گرفت.

بخش بندر کیاشهر دارای ۳۲ روستا است که از این تعداد هشت روستا ساحلی بوده و به طور متوسط در هر هفته حدود ۵ تن زباله در روستاهای این بخش تولید می‌شود.

وقتی سالکده سبز می‌شود

ماجرا از اینجا شروع شد که یک تیم دلسوز، دوستدار طبیعت و تلاشگر به جای بهانه جویی غیرمسئولانه پا روی پدال تدبیر گذاشته و با حضور در یکی از روستا سالکده بندر کیاشهر در اقدام فرهنگی آموزش‌های لازم را به اهالی و ساکنین روستا مبنی بر تفکیک زباله از مبدا ارائه دادند و همچنین آنها را برای داشتن روستایی سبز و تمیز و عاری از زباله مهیا کردند، تا جایی که این روستا به عنوان روستای سبز گیلان معرفی شد.

این گروه کارآزموده در اقدامی جالب و هوشمندانه، اولین دستگاه زباله سوز در گیلان به همت شورا و دهیار منطقه سالکده با همکاری یک شرکت تعاونی نصب کردند.

نصب اولین دستگاه زباله سوز مقیاس کوچک در بندر کیاشهر

لیلا پورموحدی یکی از بانیان و حامیان دوستدار طبیعت بندر کیاشهر در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به اهمیت و جایگاه ساماندهی مسئله پسماند بویژه در روستاها، اظهار کرد: مسئله پسماند به عنوان چالش اصلی زیست بوم گیلان تلقی شده که اگر چاره‌ای برای حل آن اندیشیده نشود مشکلات عدیده دیگری به دنبال دارد.

وی با تاکید بر استفاده از ظرفیت نخبگان برای حل مسئله پسماند در گیلان، افزود: مسئله پسماند باید از راه علمی و کارشناسانه حل شود موضوعی که در گیلان نسبت به آن غفلت شده است.

این فعال زیست محیطی با اشاره به نصب اولین دستگاه زباله سوز مقیاس کوچک در بندرکیاشهر، بیان کرد: این دستگاه با ظرفیت ۳۰۰ الی ۴۰۰ کیلو کار می‌کند و اولین دستگاه بدون دود و آلودگی بوده که برای هر یک تن زباله ۳۰ کیلو خاکستر تولید می‌کند.

پورموحدی با اشاره به توانمندی‌های دانش بنیان در گیلان، تصریح کرد: دستگاه زباله سوز با تفکر و دانش نیروهای بومی طراحی و ساخته شده و می‌تواند به عنوان الگوی مناسبی در روستاهای گیلان مورد استفاده قرار گیرد.

وی همچنین اضافه کرد: سوخت اصلی این دستگاه با برق و گاز بوده اما به دلیل گازدار نبودن منطقه با سوخت گازوئیل کار می‌کند.

آموزش محوری وسیله خوبی برای فرهنگ سازی تفکیک از مبدا است

این حامی طبیعت و محیط زیست با بیان اینکه اهالی سالکده کیاشهر آموزش‌های لازم را در بخش پسماند دیده‌اند، گفت: این دستگاه دارای قابلیت سوزاندن همه نوع زباله با دمای ۱۴۰۰ بوده اما با تفکیک زباله تر و خشک تنها زباله‌های عفونی در این دستگاه سوزانده می‌شود.

پورموحدی با اشاره به اینکه آموزش محوری وسیله خوبی برای فرهنگ سازی تفکیک از مبدا است، تصریح کرد: رسانه‌ها می‌توانند با ارائه تولید محتوای مناسب در این بخش، حل مسئله پسماند را تسهیل ببخشند.

وی با اشاره به نگاه خیراندیشانه افراد به مسئله پسماند و حمایت از طبیعت و محیط زیست، افزود: آموزش روستاییان سالکده با حضور خودجوش و خیرخواهانه کارشناسان و فعالان زیست محیطی به روستا و دیدار چهره به چهره با اهالی این روستا انجام گرفت که شایسته تقدیر است.

این فعال محیط زیستی با تاکید بر اینکه برای حل مسئله پسماند همه باید احساس تکلیف کنند، گفت: این دستگاه زباله سوز با اعتباری حدود ۶ میلیارد و ۵۰۰ میلیون ریال توسط خیرین منطقه خریداری و نصب شده است.

حل مسئله پسماند با کار جهادی و انقلابی

سالکده کیاشهر امروز فقط اسم یک روستا نیست بلکه یک فرهنگ و سبک زندگی است که می‌تواند یک الگوی مناسب برای کاهش و کنترل مسئله پسماند که دغدغه گیلانیان و به تعبیر سکاندار گیلان به عنوان «ابرچالش» استان مطرح است، قلمداد شود اما تحقق این امر با پشت‌میزنشینی و تشکیل سمینارهای نمایشی امکان پذیر نیست بلکه باید کار جهادی و انقلابی صورت گیرد.

حالا که مردم سالکده کیاشهر با کمک فعالان دوستدار طبیعت و حامیان محیط زیست این منطقه چراغ سبز حل پسماند را روشن کردند بهتر است سایر روستاها و شهرهای گیلان هم این موضوع را جدی گرفته و خود را برای حل مسئله پسماند استان مسئول بدانند و صرفاً منتظر تصمیمات بی نتیجه مسئولان ننشینند./ مهر