دیده بان گیلان – زبان حالش را چه کسی می فهمد، خودش مملو از دردهای زمانه است اما طبیب دردهای من و توست.
او نمی داند نگران حال چه کسی باشد؛ بیماری که سرفه های خشک و ادامه دارش تا انتهای راهرو می پیچد یا آن مادری که به تازگی لباس مادری پوشیده و از درد به خود می پیچد، یا آن نوزادی که تازه به این دنیا و زمانه لبخند زده اما گریه هایش معنا و بوی زندگی می دهد.
کمی آن طرف تر دقیقا اتاق مجاور کودکی بستری است که باد ناملایمات سرنوشت، موهای سرش را با خود برده است و او را هم امروز و فردا با خود خواهد برد. جلوتر که می رویم خط قرمزی جلوی راهت سبز می شود، “ورود ممنوع” و فقط این فرشته های سفیدپوش حق ورود دارند.
کدام درد را درمان کند وقتی که خودش اسطوره درد و رنج است، اما در کنار همه دردها، لبخندی که از عشق، محبت، معرفت، امید و ایثار سرچشمه می گیرد به استقبال شنیدن و مداوای دردهای من و تو می آید، آری نامش چه زیبا؛ “پرستار” است.
از عمق چشمانش می توانی خستگی، شب بیداری ها، دغدغه ها و مرارت ها را ببینی اما همه این مصائب را در پشت پلک هایش پنهان می کند و با لبخند و رویی گشاده و توام با مهربانی به من و تو امید زندگی می دهد.
بقدری ارزش، منزلت و جایگاه این عزیزان ستودنی و والاست که کلمات قدرت ستایش را در وصف “پرستار” برخود کافی و لازم نمی دانند، کاش بشود که بیشتر قدردان زحمات شبانه روزی و بی منت این عزیزان باشیم. پیشنهاد می کنم این گفتگوی خواندنی را از دست ندهید.

لطفا خودتان را کامل معرفی کنید؟
با سلام و احترام ضمن تقدیر از شما به خاطر فراهم کردن این مصاحبه،
با درود بر شهدا و امام شهدا و روح شهدای عزیز مدافع سلامت استان و کشورمان؛ طاهره زاهدصفت هستم کارشناس پرستاری و کارشناس ارشد مدیریت MBA و بعنوان مدیر امور پرستاری دانشگاه علوم پزشکی گیلان و مسئول پایش و ارزشیابی نظام پرستاری رشت به مردم عزیزم خدمت می کنم.
چطور شد که پرستار شدید؟
من با انتخابی آگاهانه و از روی عشق و علاقه این حرفه رو انتخاب کردم، ویژگیهای فردی و شخصیتی خودم در این مسیر بسیار کمک کننده بود و از این بابت خرسندم.

تعریفتان از “پرستار”؟
تعریف پرستار که امروزه در دنیا یکصدا به آن اشاره دارند مراقبت از بیماران و آموزش به آنان در اوج اخلاق مداری، صبر و رفتار انسان دوستانه معنا می گردد، ضمن اینکه صاحبان این حرفه به مجموعه ای از مهارتها فراتر از آنچه در دانشگاه تدریس می شود نیازمندند که مهارت فردی قوی از آن جمله می باشد.

از شرایط و فشار کاری پرستاران در ایام کرونا بگویید؟
به طور کلی سختی ها و مرارت های این حرفه بی پایان است، خصوصا اگر در بخش های پرترافیک و پر استرس خدمت کنید. قطعا این شرایط رو کسانی درک می کنند که یا خود پرستار هستند و یا از اعضای خانواده وی محسوب می شوند و به نوعی از نزدیک با رویداد ها و مشکلات و موانعی که او با آنها روبروست دست و پنجه نرم می کنند، حال در شرایط بحرانی همانند شرایط ده ماهه اخیر وضعیت دو چندان بدتر می شود. فعالیت در بخش های کرونایی و اورژانس ها و بخش های ویژه، عمومی و مواجهه با بیماران و خانواده های آنان که بشدت از نظر روحی و روانی در شرایط نامطلوبی بسر می برند برای کادر درمان و پرستاران از نظر جسمی و روحی کار بسیار سختی ست.
با همه اینها به دلیل ماهیت پرستاری کار در ایام تعطیل، شیفت های شب و کشیک های طولانی اواخر هفته را که یکی از سخت ترین قسمت های این حرفه هست اضافه کنیم می بینیم که کار دشوارتر می شود. به ویژه اینکه حدود۹۰ درصد شاغلین این حرفه را جامعه بانوان تشکیل می دهند و با توجه به مسئولیت این گروه به عنوان یک زن در خانه و خانواده متحمل فشارهای روحی و روانی زیادی می باشند
شاید در گذشته پرستاران آنگونه مورد توجه نبودند اما با ویروس کرونا و ایجاد جبهه سلامت، پرستاران بعنوان سنگربانان این جبهه مهم، بهتر و بیشتر دیده شدند، درست می گویم؟
دغدغه مورد توجه نبودن پرستاری سالهای مدیدی است که ادامه دارد و بستگی دارد که مورد توجه بودن چگونه معنا شود!
اوضاع مشاغلی چون پرستاری که از جنبه ذهنی و عملی کاری استرس زا محسوب می شود در سایر جوامع بسیار مطلوب تر از اوضاع ماست. و پرستاران به معنای واقعی مورد توجه جامعه و اجتماع هستند و ضمن دریافت حقوق و مزایای مکفی عملا استقلال حرفه ای دارند و پاسخگوی کلیه فرآیند ها و خدماتی هستند که سیستم مراقبتی به مردم می دهد، و این مسئله باعث شده که حس تعهد و اخلاق مداری در ایجاد رضایتمندی پرستار و بیمار پررنگ باشد.
هر چند دغدغه پرستاران از طریق سازمانهای رسمی صنفی همانند نظام پرستاری و سایر تشکل ها در ۱۸ سال گذشته در حال پیگیریست اما بسیاری از خواسته های به حق این گروه مسیر پر فراز و نشیبی را طی می کند که امیدواریم با انسجام بیشتر اعضای جامعه پرستاری مشکلات تا حد قابل قبولی مرتفع شود
شاید مردم ما اینگونه از نوع خدمت و شرایط سخت خدمت پرستاران آگاه نبودند که با توجه به بحران نوظهور این ویروس تلاشهای بی دریغ همکارانمان اثرات مثبتی را در قضاوت مردم پدیدار نمود

شما بعنوان سرپرست مدیریت پرستاری دانشگاه علوم پزشکی گیلان هستید، عمده ترین دغدغه پرستاران در پساکرونا و اکنون چه می تواند باشد؟
عمده ترین دغدغه پرستاران ما کمبود نیرو برای پوشش کشیک ها برای رهایی از اضافه کاری اجباریست، آن هم در شرایطی که مواجه با انبوه خدمات مراقبتی بیماران کرونایی هستیم و خستگی تیم درمان و پرستاری اثرات نامطلوبی را در انجام وظایف درست شغلی و ارتباط موثر با بیماران و خانواده های آنان بجا می گذارد.
سایر مطالبات هم که به قوت خود باقیست به ویژه نیاز به اجرایی شدن دستورالعمل مشاغل سخت و زیان آور که بعد از ۲۰ سال اشتغال همکاران بتوانند با ۳۰ روز حقوق بازنشسته شوند. و اختصاصا نیاز به اجرای کاهش ساعت کاری پرستاران در بیمارستانهای خصوصی که اجرایی نشده است.

مسئله ثبات شغلی و درآمدی برای پرستاران هم مطرح است؟
داشتن حس ثبات و امنیت شغلی در کلیه مشاغل مهم است ولی برای شاغلین این حرفه چشمگیرتر است، خصوصا در بحران فعلی که بسیاری از پرستاران جوان استان و کشور با توجه به نیازهای مراکز درمانی به صورت ۸۹ روزه فعال هستند، که خود این قرارداد ۸۹ روزه به دلیل ایجاد موانع و مشکلات در آینده کاری و دریافت حقوق ناچیز و عدم ایجاد امنیت شغلی زیبنده نیروهای تخصصی و درمانی یک جامعه نیست و بشدت احساس نگرانی و اضطراب در آنان مستولی شده و بی شک در رفتار آنان تاثیر گذار خواهد بود، که البته در گیلان با پیگیری های مستمر ریاست محترم دانشگاه و موافقت مسئولین ارشد وزارت بهداشت سعی بر حل مشکل فوق و تبدیل وضعیت این گروه در حال انجام است.با این حال تلاش بر این است با جابجایی کمتر افراد با سوابق بالا، دریافت ایده و پیشنهادات در خصوص محل خدمت و استقبال از خلاقیت ها همکاران به ویژه جوانان و توجه به عاطفی بودن محیط کار و تلاش برای رفع حل مشکلات فردی و سازمانی باعث دلگرمی همکاران خود شویم، چرا که تعهد سازمانی و بهبود کیفیت خدمت نتیجه وجود امنیت شغلی است.
“عشق و پرستاری” دو کلمه جدانشدنی از هم است، این عشق چگونه ایجاد می شوند؟/ آیا همه پرستاران عاشقانه “پرستاری” می کنند؟
عشق فرافکنی از ذات خداوند به جهان هستی است و بسیار پیچیده بوده و پرستاری ترکیبی از عاطفه و عمیق ترین حالت محبت بین فردی در مراقبت از انسانهاست که واقعا از یکدیگر جدانشدنی هستند و تعهد و وفاداری نسبت به انجام صحیح امور بیماران را برای پرستاران ما رقم میزند.
عاشقانه خدمت کردن در حرفه پرستاری یک ویژگی اختصاصی است و به شخصه معتقدم که باید برای انتخاب صاحبان این حرفه در مراکز درمانی با توجه به اهمیت جان انسانها و تامین مراقبت اصولی بیماران که مهمترین رسالت ماست حتما افراد علاوه بر آزمون های مقدماتی و رسمی از طریق مصاحبه نیز بررسی های لازم صورت پذیرد تا عملا شاهد حضور حداکثری همکارانی باشیم که با میل و علاقه و عشق به بیمار این حرفه را انتخاب می نمایند، در حال حاضر با توجه به شرایط موجود مدیون عشق ورزی همکارانمان در سیستم درمانی هستیم که در هر شرایطی نماد ایثارگری هستند.
یک پرستار خوب باید چه ویژگی داشته باشد؟
سخت کوشی، وظیفه شناسی، توانایی کار با انواع شخصیت ها و اخلاق مداری از ویژگی های مهم یک پرستار خوب است.
امکانات و زیرساخت های بیمارستان ها و مراکز درمانی گیلان برای خدمت رسانی موثر و مطلوب پرستاران مناسب است؟
بی شک ساختار استاندارد اثر قابل ملاحظه ای در رضایتمندی کارکنان و بیماران دارد. پروژه های قابل قبولی در حال تکمیل مراحل نهایی خود می باشد که یقینا باعت ارتقای خدمت رسانی موثر کادر درمان و پرستاران خواهد شد.
ضمن اینکه امکانات و تسهیلات قابل توجهی در بیمارستانهای استان به ویژه برای بخش های بستری بیماران کووید ۱۹ اجرایی شده که از جمله میتوان به افتتاح و افزایش تخت بخش های آی سی یو و ارتقای سیستم تجهیزات پزشکی اشاره کرد.
کمی بیشتر در خصوص شرایط ابتدایی شیوع کرونا در گیلان برای خوانندگان بگویید؟
آغاز اسفند ۹۸ روزهای بسیار آزاردهنده و دلخراش با شیوع بیماری کووید ۱۹ به عنوان دومین استان درگیر کشور بود. که با تمام مصائبش گیلان را در هم نوردید. به یکباره در اوج فشارهای روحی و روانی مردم و عزیزانمان قرار گرفتیم و تهدید حیات بسیاری از آنان و کادر درمان بیمارستانها از این امر مستثنی نبودند. اولین شهید مدافع سلامت در ۵ اسفند ۹۸ از گیلان بود، پرستار جوان مرحومه نرجس خانعلی زاده و بعد از آن چهار نفر دیگر از همکاران کادر پرستاری ما در گیلان در راه سلامت مردم شهید شدند.
ترس و وحشت از فضاهای بهداشتی و درمانی و احساس بی پناهی در مردم کار همکاران ما را در ستاد و مراکز درمانی را چندین برابر کرده بود، به ویژه برای اقشار ضعیف جامعه و در حقیقت زمینه ساز بسیاری از آسیب های فردی و اجتماعی و بار این سختی در سه هفته اول بشدت تمام روی مراکز درمانی دولتی و خصوصی استان بود. تعداد زیادی از همکاران ما بستری و تعدادی به شکل سرپایی مداوا شدند و کمبود شدید نیروی پرستار و نیروی عمومی بر سختی کار می افزود.
حق الانصاف باید تشکر کنیم از حمایت کلیه نهاد هاو سازمان و ارگان های مردمی و صنفی و جهادی بسیج و سپاه و نیروی انتظامی و روحانیت که به فراخور نوع خدمت در کنار همکاران ما بودند، که خود باعث شد اهمیت سلامتی بیش از پیش بر همگان روشن گردد.
در این شرایط کرونایی مردم چطور می توانند به کادر درمان بویژه پرستاران کمک کنند؟
رعایت پروتکل ها و مقررات بهداشتی در حفاظت از خود و خانواده هایشان بهترین کمک مردم به پرستاران می باشد، تا تضمینی برای مراقبت فردی و سلامتی همه آحاد جامعه و کاستن از بار کاری مراکز درمانی و …. باشد
معمولا پرستاران شاهد مرگ و میرهای کرونایی در بیمارستان ها هستند، این تصاویر تلخ، بر روحیات و عملکردشان تاثیر منفی نمی گذارد؟ چطور با این وقایع تلخ کنار می آیند؟
پرستاران بیشترین زمان خود را در محیط کار در خط مقدم مراقبت می گذرانند و طبیعتا با شرح وظایف گسترده ای که متقبل می شوند شاهد مرگ و میر بیمارانشان به ویژه در بحران ده ماهه اخیر بوده اند.از دست دادن بیمار بیشترین آسیب را به تیم درمانی و پرستاران میزند که خود یک بحث چالش برانگیز بوده و در این بخش آزارهای روحی و روانی زیادی را متحمل می گردند ولو اینکه شاید در شرایط سخت همکاران نتوانند ابراز احساسات کنند ولی آسیب پذیری زیاد است.
روز پرستار مصادف است با ولادت حضرت زینب (س)، که این نامگذاری بر شان و منزلت مقام پرستار افزوده است، پرستاران گیلانی تا چه اندازه مرام “زینبی” را سرلوحه کار خود قرار می دهند؟
صبر از ویژگی های بارز شخصیتی حضرت زینب (س) محسوب شده و پایداری ایشان در مقابل سختی ها در تاریخ بی نظیر است.
تقارن ولادت با سعادت آن بزرگوار با روز پرستار تجسم عینی صبر و بردباری برای پرستاران عزیز میهنمان می باشد که خود یکی از راههای مقاومت انسان در شرایط طاقت فرسا به حساب می آید، درست آن چیزی که در برابر موقعیت های تحریک کننده و پرخطر بخش های درمانی به آن نیاز داریم.
در پایان اگر ناگفته ای هست بفرمایید
در پایان ازتلاشهای بی وفقه همه همکارانم در بالین تشکر و تقدیر می نمایم و خداقوت به همه کادر درمان بالاخص پرستاران عزیز و تیم پرتلاش فوریت های اورژانس پیش بیمارستانی و همچنین زحمات شما و همکارانتان در اصحاب رسانه تقدیر و تشکر میکنم که از ابتدای بحران تا کنون با سعه صدر در کنار ما و تیم درمانی و مدافعین سلامت بوده و هستید تا تصویر رشادت ها و ایثارگری های این عزیزان را در جامعه ما رونق ببخشید.